Greek English

Τι είναι το βρογχικό άσθμα; Υπάρχει θεραπεία;

Τρίτη 28 Μαρτίου 2017

Το άσθμα αποτελεί μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών (βρόγχων)

Είδη άσθματος
 

Εξωγενές ή αλλεργικό άσθμα οφείλεται κυρίως στην επίδραση διαφόρων παραγόντων που προέρχονται από το περιβάλλον και λέγονται αλλεργιογόνα. Η μορφή αυτή του άσθματος προσβάλει συνήθως την παιδική ηλικία και οφείλεται κυρίως σε αλλεργική αντίδραση του οργανισμού προς τους εξωγενείς παράγοντες. Έχει σημαντικά καλύτερη εξέλιξη από το ενδογενές, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών είτε απαλλάσσονται από την νόσο τους είτε βελτιώνονται σημαντικά σε βαθμό που να μην χρειάζονται.
 
Ενδογενές ή μη αλλεργικό άσθμα στο οποίο δεν ανευρίσκεται κανένας παράγοντας που να θεωρείται   υπεύθυνος για την πρόκλησή του.
 
Το άσθμα μετά από άσκηση. Στη μορφή αυτή του άσθματος οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται  μετά από άλλοτε άλλου βαθμού άσκηση.
 
Το επαγγελματικό άσθμα. Η μορφή αυτή του άσθματος εμφανίζεται σε άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον (π.χ. αλεύρι σε αρτοποιούς, σκόνη ξύλου σε μαραγκούς, βαφές χρωμάτων σε βαφείς κ.λ.π.).
 
Αίτια
 
Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει κυρίως γενετικούς παράγοντες (π.χ. ύπαρξη μελών στην οικογένεια με άσθμα ή άλλες αλλεργίες) και η δεύτερη κυρίως περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. αλλεργιογόνα, καπνός τσιγάρου, μόλυνση του περιβάλλοντος, επαγγελματικές ουσίες που προκαλούν ευαισθητοποίηση των πνευμόνων).
 
Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του άσθματος σε κάποιον άνθρωπο παίζει η αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται μεταξύ των ιογενών λοιμώξεων που περνά κάθε φορά και της ατοπίας του, δηλαδή της αλλεργικής του προδιάθεσης.
 

Διάγνωση – Εξετάσεις

Οι ασθενείς με άσθμα συχνά περιγράφουν χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως δύσπνοια που εμφανίζεται τις πρώτες πρωινές ώρες , συριγμό, βήχα και αίσθηση βάρους στο στήθος. Χρήσιμα εργαλεία για τον γιατρό για να διαγνώσει την ύπαρξη άσθματος σε έναν ασθενή είναι η εμφάνιση των παραπάνω συμπτωμάτων μετά από την έκθεση του ασθενούς σε κάποιον αλλεργικό παράγοντα. Σε άλλους ασθενείς τα ενοχλήματά τους εμφανίζονται εποχιακά δηλαδή άνοιξη ή φθινόπωρο. Σημαντικό ρόλο στη διάγνωση παίζει η σπιρομέτρηση και το τεστ μεταχολίνης.
 
Μέτρηση της αλλεργικής εικόνας
 
Στο άσθμα είναι συχνή η συνύπαρξη αλλεργικών νοσημάτων όπως είναι η αλλεργική ρινίτιδα. Η μέτρηση της αλλεργικής απάντησης ενός ασθενούς με δερματικές δοκιμασίες ευαισθησίας ή η μέτρηση ειδικών ουσιών στο αίμα που αυξάνονται σε αλλεργίες, των ανοσοσφαιρινών (ολική IgE, RAST tests),.
 
Δύσκολες περιπτώσεις στη διάγνωση του άσθματος
 
Παιδιά κάτω των 5 ετών
 
Η διάγνωση του άσθματος στη βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία είναι συχνά δύσκολη και βασίζεται περισσότερο στην κλινική εμπειρία του γιατρού και το ιστορικό του παιδιού. Συχνά επεισόδια συριγμού που βελτιώνονται θεαματικά μετά από χορήγηση εισπνεόμενων βρογχοδιασταλτικών και εισπνεόμενων κορτικοειδών αυξάνουν τις πιθανότητες ύπαρξης άσθματος. Ιδιαίτερα, επεισόδια συριγμού συχνότερα από ένα το μήνα, συριγμός ή βήχας στο παιχνίδι, νυκτερινός βήχας σε περιόδους ελεύθερες από ιώσεις, συμπτώματα που συνεχίζουν να εμφανίζονται και μετά την ηλικία των 3 ετών, θέτουν με μεγάλη πιθανότητα τη διάγνωση του παιδικού άσθματος.
 
Θεραπεία
 
 Yπάρχουν κάποιες κατηγορίες φαρμάκων που βοηθούν στον έλεγχο και την ανακούφιση των συμπτωμάτων, βελτιώνοντας παράλληλα και την πνευμονική λειτουργία.
 
Tα φάρμακα αυτά είναι τα εισπνεόμενα φάρμακα.. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της εισπνεόμενης θεραπείας είναι ότι τα φάρμακα λαμβάνονται κατ' ευθείαν από τους αεραγωγούς άρα έχουν καλύτερη και εντονότερη δράση με πολύ λιγότερες παρενέργειες .Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει τη θεραπεία ελέγχου της νόσου, τη θεραπεία των παροξυσμών, την αποφυγή των ειδικών αντιγόνων, εφόσον αυτά εντοπίζονται στο περιβάλλον του ασθενή και την ειδική ανοσοθεραπεία (απευαισθητοποίηση).
 
Θεραπεία ελέγχου
 

1.       Εισπνεόμενα κορτικοειδή
 
Τα εισπνεόμενα κορτικοειδή αποτελούν αυτή τη στιγμή την πιο σημαντική αντιφλεγμονώδη θεραπεία για το βρογχικό άσθμα. Είναι δραστικά στη μείωση των συμπτωμάτων, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στη βελτίωση της λειτουργίας των πνευμόνων, στη μείωση της συχνότητας αλλά και της βαρύτητας των ασθματικών παροξυσμών και στη μείωση της θνητότητας της νόσου
 
 
2.       Ανταγωνιστές λευκοτριενίων
 
Οι ουσίες αυτές χορηγούνται με τη μορφή χαπιών από το στόμα. Φαίνεται ότι έχουν μια ήπια βρογχοδιασταλτική δράση, μειώνουν τα συμπτώματα (ιδίως το βήχα), βελτιώνουν τη λειτουργία του αναπνευστικού και μειώνουν τους παροξυσμούς.
 
3.       Μακράς δράσης β2 διεγέρτες
 
Οι μακράς δράσεως β2 διεγέρτες χορηγούνται σε εισπνοές. Είναι βρογχοδιασταλτικά φάρμακα που δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται μόνα τους στην θεραπεία του άσθματος. Τα φάρμακα αυτά δεν φαίνεται να επηρεάζουν την φλεγμονή των βρόγχων, άρα δεν δρουν στην αιτία του άσθματος. Παρουσιάζουν ισχυρότερη δράση όταν συνδυάζονται με εισπνεόμενα κορτικοειδή και αυτός ο συνδυασμός είναι η προτιμώμενη θεραπεία για το άσθμα όταν τα εισπνεόμενα κορτικοειδή από μόνα τους, σε μέτρια δόση, αδυνατούν να ελέγξουν τη νόσο.

 
5.       Ομαλιζουμάμπη
 
Πρόκειται για μια φαρμακευτική ουσία που επιλέγεται για μια πολύ μικρή μερίδα ασθενών που παρουσιάζουν μέτρια αυξημένη αλλεργική εικόνα (όπως αυτή εκφράζεται από την μέτρηση στο αίμα μιας ουσίας που ονομάζεται «ολική IgE») και πάσχουν από σοβαρό μη ελεγχόμενο άσθμα, παρά τη μέγιστη θεραπεία την οποία λαμβάνουν. Σε αυτούς τους ασθενείς, η χρήση της ομαλιζουμάμπης, η οποία δίδεται σε ενέσιμη μορφή, μειώνει τον αριθμό και τη βαρύτητα των παροξυσμών, την σοβαρότητα των συμπτωμάτων και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής τους.
 
 
6.       Συστηματικά κορτικοειδή
 
Με τον όρο αυτό εννοούμε τη χρήση κορτικοειδών με τη μορφή χαπιών από το στόμα ή ενέσεων. Η χρήση τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη λόγω των πολλών παρενεργειών που παρουσιάζουν. Χρησιμοποιούνται μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που τα άσθμα δεν μπορεί να ελεγχθεί ικανοποιητικά με οποιαδήποτε άλλη διαθέσιμη θεραπεία.
 
Πρόληψη
 
Μπορείτε να μειώσετε τα συμπτώματα του άσθματος, με την αποφυγή γνωστών αλλεργιογόνων και ουσιών που ερεθίζουν τις αναπνευστικές οδούς.
 
Καλύψτε το κρεβάτι με ειδικά καλύμματα αντιαλλεργικά ώστε να μειωθεί η έκθεση στα ακάρεα της σκόνης.
 
Αφαιρέστε τα χαλιά από τα υπνοδωμάτια και καθαρίζετε τακτικά.
 
Χρησιμοποιείτε απορρυπαντικά χωρίς αρώματα, χρωστικές, συντηρητικά.
 
Το ίδιο και για τα καθαριστικά μέσα στο σπίτι.
 
Κρατήστε χαμηλά επίπεδα υγρασίας για τη μείωση της ανάπτυξης των μικροοργανισμών, όπως η μούχλα.
 
Διατηρείτε το σπίτι καθαρό και κρατήσει τα τρόφιμα σε δοχεία και έξω από το υπνοδωμάτιο ώστε να μην εμφανιστούν κατσαρίδες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν κρίσεις άσθματος σε ορισμένους ανθρώπους.
 
Εάν ένα άτομο είναι αλλεργικό σε ένα ζώο που δεν μπορεί να απομακρυνθεί από το σπίτι, το ζώο πρέπει να κρατιέται έξω από το υπνοδωμάτιο.
 
Αγοράστε υλικό για φιλτράρισμα που να παγιδεύει το τρίχωμα των ζώων.
 
Εξαλείψτε τον καπνό από το σπίτι. Αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μια οικογένεια μπορεί να κάνει για να βοηθήσει ένα παιδί με άσθμα. Το κάπνισμα έξω από το σπίτι δεν είναι αρκετό. Τα μέλη της οικογένειας και οι επισκέπτες που καπνίζουν έξω μεταφέρουν υπόλειμμα καπνού μέσα στα ρούχα και τα μαλλιά τους – και αυτό μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άσθματος.
 
Τα άτομα με άσθμα πρέπει επίσης να αποφεύγουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, βιομηχανική σκόνη, και άλλες ερεθιστικές αναθυμιάσεις όσο το δυνατόν περισσότερο.